زیارتگاه شاه دلیر و قربانی 10 رأس گاو در هر سال:
زیارتگاهِ کوچکی معروف به «شاه دلیر» در قریه نالج ولسوالی میرامور ولایت دایکندی موقعیت دارد. باشندگان این قریه معتقد اند که این زیارتگاه شفابخش بوده و به همین دلیل همه ساله طی یک مراسم خاص عنعنوی، مردم محل هرسال 10 گاو را در مقابل این زیارتگاه ذبح میکنند.
باشندگان محل قدامت این زیارتگاه را به 250 سال قبل از امروز ربط میدهند و به این باور اند که اگر کسی دچار مشکل و یا هم بیمار باشد و اعتقاد به این زیارتگاه داشته باشد به زودی شفایاب میگردد.
مردم محل چنان به اعتقادات مذهبی و رسومات عنعنوی شان در برگزاری جشن نوروزی «نالج» و نیایش در این زیارتگاه پایبند هستند که هیچ تحولی سیاسی و حتی تغییر حکومت نمیتواند مانع برگزاری این جشن گردد.
به گونه مثال؛ در سال 1400 هجری شمسی طالبان در افغانستان مسلط گردید و تمام جشنها و جشنوارههای فرهنگی در افغانستان متوقف گردید اما در بهار سال 1401 مردم فرهنگ دوست «نالج» باتمام فشارها جشن شان را متوقف نکردند، تنها در محتویات برنامه تغییرات آورده و اجرای موسیقی را حذف کردند. چون طالبان به این باور اند که موسیقی در دین اسلام حرام است.
صفدرعلی دهقانیار، یکی از متنفذین قریه نالج گفت که این زیارتگاه از نیاکان مردم باقی مانده و تاریخ دقیق ایجاد آن تاکنون مشخص نیست.
این زیارتگاه که به باور مردم ولسوالی میرامور مرقد فرد مهمی در داخل آن وجود دارد، سالانه برعلاوه زایرین، گردشگرانی زیادی نیز از این محل بازدید میکنند.
باشندگان قریه «نالج» همه ساله از خیرین و خانوادههای که توان اقتصادی دارند پول هنگفتی را جمعآوری میکنند و طی یک جشن باشکوه 9 یا 10 گاو را در مقابل این زیارتگاه ذبح میکنند.
صفدرعلی گفت: "پس از ذبح این مقدار گاو، مردم گوشت آن را خانه به خانه تقسیم میکنند و بیشتر به خانههای افراد فقیر میفرستند."
به گفته او، مردم این کار را همزمان با فرارسیدن نوروز و فصل گلبادام در ماه حمل همه ساله با برگزاری جشن باشکوهی انجام میدهند و به این باور اند که سال پیشرو پر از خیر و برکت برای مردم باشد.
از سوی هم علی بخش، دیگر باشنده قریه نالج گفت: این زیارت در سالهای خیلی قبل کمتر مورد توجه بود اما در طی سالهای اخیر از سوی مردم محل مجلل ساخته شده و اعتقاد مردم نیز به آن بیشتر گردیده است.
به گفته او، در حدود 100 سال قبل یک بیماری ناعلاج که بدتر از کرونا بود، در مناطق اطراف این زیارت شیوع پیدا کرده بود اما پس از مراجعه مردم به این زیارتگاه این بیماری نیز ریشه کن گردید و حالا نیز کسانی که به آن اعتقاد داشته باشند بیماری های شان درمان میگردد.
با این حال تعدادی تردید دارند و میگویند از لحاظ دینی عبادت این زیارتگاه و مقبره از سوی مردم امکان دارد با شرک آلوده باشد و جواز نداشته باشد.
در همین مورد علمای دین در دایکندی میگویند که این موضوع شامل عبادات و نذورات میگردد و از لحاظ دینی مشکل ندارد.
محمدحسین مظفری یکی از علمای دین گفت: حاجت خواستن از کسانی که در چنین زیارتگاههای مقبره دارند در شریعت اهل تشیع مشکل ندارد، چون آن فرد یا عالِم برجسته بوده و یا هم شخص مؤمنی بوده که در پیشگاه خداوند دارای ارزش میباشد.
او افزود: چنین برنامهها بیشتر عنعنوی بوده و اگر حیوانات در آن ذبح میگردد حتما گوشت آن به عنوان خیرات به فقرا داده میشود و این کار ثواب دارد.
اجرای موسیقی، طنز، نمایشنامه و تیاتر در جشن «نالج»:
در محفلی که با ترانهخوانیها، موسیقی، نمایشنامه ها و تیاتر همه ساله برگزار میگردد، سالانه حد اوسط 10 هزار اشتراک کننده از ولسوالیهای شهرستان، میرامور و نیلی ولایت دایکندی و همچنان از ولایات بامیان، غور، غزنی و کموبیش کابل زایرین و گردشگران در آن اشتراک دارند.
در یک دهه اخیر برنامههای متنوعِ در این جشن اجرا میگردد. دختران با خواندن ترانههای معارف و بهاری فصل درس و تعلیم را جشن میگیرند و دهاقین نیز با اجرای نمایشها به پیشواز فصل کشت و کار خوشحالی میکنند.
در طی سه سال گذشته حتی هنرمندان دیگر ولایات نیز به این جشن اشتراک نموده و با اجرای موسیقی و تیاتر در خوشحالی مردم ولسوالی میرامور سهیم میشدند.
قرار بود این جشن در سال 1400 خورشیدی از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به گونه رسمی ثبت و راجستر گردد، ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت دایکندی پیشنهاد آن را به وزارت فرستاد اما با تشدید جنگها و سقوط حکومت جمهوریت بدست طالبان این موضوع به باد فراموشی سپرده شد.
مردم ولایت دایکندی و مخصوصا باشندگان ولسوالی میرامور که همه از قوم هزاره هستند، با تمام این موارد در مقابل محدویتها تسلیم نشدند و در سال 1401 خورشیدی نیز این جشن را در سایه طالبان برگزار کردند. اما نه با آن شیوه و جمع و جوش گذشته، بلکه اشتراک کنندگان در آن محدود شده و اجرای موسیقی نیز از سوی طالبان ممنوع گردید.
با همه اینها مردم قریه نالج و برگر ولسوالی میرامور میگویند که با تمام دشواریها این مراسم را در سالهای آینده نیز برگزار خواهند کرد.
گرچند تاکنون هیچ نهاد و یا ارگانی در برگزاری این جشن برای مردم کمک مالی نکرده و تنها مردم محل با هزینه شخصی شان این مراسم را برگزار میکنند اما بازهم نیاز است تا در مناطق کوهستانی دایکندی و بخصوص ولسوالی میرامور چنین برنامههای فرهنگی که جزء از عنعنات مردم است مورد حمایت مالی قرار بگیرد تا فرهنگهای بومی حفظ گردیده و ازبین نرود.
میرامور یکی از بزرگترین ولسوالی ولایت دایکندی است که در نوارمزی ولسوالی مالستان ولایت غزنی موقعیت دارد. نفوس این ولسوالی در سال 1399 ه ش بیش از 86 هزار تن تخمین شده بود. باشندگان میرامور با برگزاری چنین برنامههای فرهنگی همواره زبان زد تمام مردم دایکندی بوده است.
